Web Scraping là gì? Tổng quan từ A-z về Web Scraping 2024

Một trong những kỹ thuật thu thập thông tin phổ biến hiện nay mà người dùng cần biết đó chính là Web scraping – một phương thức hỗ trợ thu thập các thông tin cần thiết từ trình duyệt web. Vậy cụ thể Web Scraping là gì? Vì sao nó lại phổ biến như thế và có thực sự mang lại mục đích tốt cho doanh nghiệp? Làm thế nào để ứng dụng Web Scraping đúng cách và đem lại hiệu quả cao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây ngay hôm nay.

Web scraping là gì?

Về cơ bản, Web Scraping là phương pháp, cách thức thu thập thông tin tự động từ một trang web cụ thể hay còn gọi là khai thác dữ liệu web. Nó đòi hỏi phải gửi yêu cầu HTTP đến máy chủ của trang web, tải xuống HTML của trang và phân tích cú pháp để lấy dữ liệu cần thiết.

Web Scraping được sử dụng cho nhiều ứng dụng, bao gồm:

• Thu thập thông tin và lập chỉ mục các trang web cho công cụ tìm kiếm.
• Thu thập thông tin để nghiên cứu thị trường hoặc phân tích cạnh tranh.
• Các luồng tin tức ngày càng trở nên đông đúc.
• Trích xuất dữ liệu cho các mô hình học máy.

Ngoài ra, Web Scraping có thể được thực hiện thủ công, nhưng nếu bạn có một số lượng lớn trang web cần quét thì công cụ quét web tự động như BeautifulSoup hoặc Scrapy sẽ hiệu quả hơn. Nhiều chuyên gia nhận định rằng Web Scraping là một phương pháp hiệu quả để lấy thông tin đã được đặt trên các trang web.

Quét thủ công là một phương pháp hiệu quả để thực hiện các công việc trích xuất dữ liệu cơ bản và nhanh chóng. Web scraping tự động phù hợp hơn cho các công việc trích xuất lớn nhưng vì nó có thể gây áp lực lớn lên máy chủ trang web nên một số trang web có thể cấm hoặc giới hạn tần suất mà các ứng dụng quét tự động có thể gửi yêu cầu.

Các loại Web Scraping

Dựa trên phần định nghĩa đó, Web Scraping được phân loại theo các tiêu chí khác nhau, cụ thể bao gồm chúng ta có thể chia thành 4 nhóm sau:

• Tự động lập hoặc được lập sẵn
• Tiện ích trình duyệt và phần mềm
• Giao diện người dùng
• Cloud và Local

Tự tạo Web Scraper hoặc được tạo sẵn

Bất kỳ ai cũng có thể tạo Web scraper của riêng mình, giống như bất kỳ ai cũng có thể tạo trang web. Tuy nhiên, các công cụ có sẵn để tạo trình Web Scraper của riêng cá nhân người dùng vẫn đòi hỏi kỹ năng lập trình phức tạp. Độ rộng của thông tin này mở rộng theo số lượng tính năng mà bạn muốn máy của mình đưa vào.

Mặt khác, có nhiều công cụ Web scraping dựng sẵn khác nhau có thể được tải xuống và sử dụng ngay lập tức. Một trong số chúng cũng sẽ có các tính năng phức tạp như lập lịch thu thập dữ liệu, kết quả đầu ra JSON và Google Sheets, v.v.

Tiện ích trình duyệt và Phần mềm ứng dụng

Trong trường hợp này, công cụ Web scraping được phân loại là tiện ích mở rộng của trình duyệt hoặc ứng dụng máy tính.

Tiện ích mở rộng trình duyệt là các chương trình giống ứng dụng có thể được thêm vào các trình duyệt phổ biến như Google Chrome và Firefox. Trình chặn quảng cáo và tiện ích nhắn tin là một trong những tiện ích mở rộng trình duyệt phổ biến nhất.

Hơn thế nữa, tiện ích mở rộng Web Scraping có ưu điểm là dễ sử dụng hơn và được tích hợp hoàn toàn vào trình duyệt của bạn.

Mặt khác, những tiện ích mở rộng này thường bị hạn chế bởi thực tế là chúng nằm trong trình duyệt. Điều này có nghĩa là mọi tính năng bổ sung cần tương tác bên ngoài trình duyệt sẽ không thể phát triển được. Ví dụ: không thể xoay IP với loại tiện ích mở rộng này.

Mặt khác, bạn sẽ có phần mềm Web Scraping thực sự mà bạn có thể tải xuống và cài đặt trên PC của mình. Mặc dù ít tiện dụng hơn các tiện ích mở rộng của trình duyệt, nhưng chúng bù lại bằng chức năng mở rộng không bị hạn chế bởi khả năng của trình duyệt của một máy cụ thể.

Dựa theo giao diện người dùng

Giao diện người dùng của các trình web scraping có thể khác nhau rất nhiều. Ví dụ: một số công nghệ web scraping sẽ chỉ chạy với một dòng lệnh và giao diện người dùng cơ bản. Một số người dùng có thể thấy điều này không trực quan hoặc khó hiểu.

Mặt khác, một số trình web scraping sẽ cung cấp giao diện người dùng chính thức với trang web được hiển thị hoàn toàn, cho phép người dùng chỉ cần nhấp vào dữ liệu họ muốn thu thập. Hầu hết những người có ít hiểu biết về công nghệ đều thấy việc sử dụng những công cụ web scraping  này dễ dàng hơn.

Những chuyên gia hoặc những người hiểu rõ hơn về công nghệ web scraping sẽ biết khi kết hợp các mẹo và đề xuất hỗ trợ vào giao diện người dùng của họ để đảm bảo rằng người dùng biết mọi chức năng mà phần mềm cung cấp.

Cloud và Local

Web scraping cục bộ (Local web scraping) sẽ hoạt động trên máy tính của bạn, sử dụng tài nguyên và kết nối internet của nó. Điều này có nghĩa rằng nếu trình quét web của bạn tiêu tốn nhiều CPU hoặc RAM, máy tính của bạn có thể chạy chậm lại khi phải thực hiện tác vụ nào đó. Với các hoạt động web scraping kéo dài, điều này có thể khiến máy của bạn không hoạt động được trong vài giờ.

Hơn nữa, nếu công cụ web scraping của bạn được định cấu hình để chạy trên một số lượng lớn URL (chẳng hạn như các trang sản phẩm), nó có thể làm hỏng các giới hạn dữ liệu của ISP.

Trình web scraping dựa trên đám mây được lưu trữ trên một máy chủ bên ngoài trang web thường được nhà phát triển của web scraper cung cấp, đồng nghĩa với việc tài nguyên máy tính của bạn được giải phóng trong khi trình quét của bạn đang chạy và thu thập dữ liệu. Sau đó, bạn có thể tập trung vào các công việc khác và được thông báo khi thông tin của bạn sẵn sàng được xuất.

Điều này cũng cho phép kết hợp đơn giản các tính năng phức tạp như xoay vòng IP, giúp công cụ quét của bạn không bị cấm khỏi các trang web lớn.

Một số loại Web Scraping phổ biến khác

• Web scraping dựa trên trình duyệt: Loại phổ biến nhất, sử dụng trình duyệt web để truy cập trang web và trích xuất dữ liệu.
• Web scraping dựa trên API: Sử dụng API của trang web để truy cập dữ liệu.
• Web scraping theo thời gian thực: Thu thập dữ liệu liên tục từ trang web.
• Dạng lấy dữ liệu từ trang web có JavaScript: Sử dụng các kỹ thuật JavaScript để truy cập dữ liệu được tạo động.
• Dạng lấy dữ liệu từ trang web có captcha: Sử dụng các dịch vụ captcha solving để giải captcha và truy cập trang web.

Doanh nghiệp có thể lựa chọn loại Web Scraping phù hợp phụ thuộc vào:

• Mục đích sử dụng.
• Loại dữ liệu muốn thu thập.
• Cấu trúc của trang web.
• Khả năng lập trình.

Cách thức hoạt động của Web scraping

Để hiểu rõ hơn về Web Scraping, chúng ta cùng tìm hiểu sang cách thức hoạt động của Web Scraping. Web scraping hoạt động dựa trên 3 bước chính:

Truy cập trang web

Web scraper sử dụng thư viện HTTP để gửi yêu cầu đến trang web. Yêu cầu này bao gồm thông tin như:

• URL trang web: Địa chỉ của trang web muốn truy cập.
• Phương thức HTTP: Phương thức GET để truy cập dữ liệu, POST để gửi dữ liệu.
• Header: Thông tin bổ sung về yêu cầu, như loại trình duyệt, ngôn ngữ, cookie.
• Body: Dữ liệu được gửi đi (đối với phương thức POST).

Sau đó, trang web trả về phản hồi HTTP bao gồm:

• Mã trạng thái: Mã báo hiệu thành công hay thất bại của yêu cầu (200 là thành công).
• Header: Thông tin bổ sung về phản hồi, như loại dữ liệu, độ dài dữ liệu.
• Body: Nội dung HTML của trang web.

Trích xuất dữ liệu

– Phân tích cú pháp HTML: Web scraper sử dụng các thư viện xử lý HTML để phân tích cấu trúc của nội dung HTML.

– Xác định dữ liệu mục tiêu: Dựa vào mục đích scraping, web scraper xác định các phần dữ liệu muốn trích xuất.

– Trích xuất dữ liệu:

• Sử dụng XPath: XPath là ngôn ngữ truy vấn cho XML và HTML, cho phép web scraper xác định vị trí của các phần dữ liệu trong nội dung HTML bằng cách sử dụng các biểu thức truy vấn.
• Sử dụng CSS selectors: CSS selectors là tập hợp các quy tắc để chọn các phần tử HTML dựa trên kiểu dáng của chúng. Web scraper có thể sử dụng CSS selectors để xác định vị trí của các phần dữ liệu trong nội dung HTML.
• Sử dụng biểu thức chính quy: Biểu thức chính quy là tập hợp các mẫu để tìm kiếm và trích xuất dữ liệu từ văn bản. Web scraper có thể sử dụng biểu thức chính quy để trích xuất dữ liệu từ các phần nội dung HTML đã được xác định.

Lưu trữ dữ liệu

– Chọn định dạng lưu trữ: Dữ liệu được trích xuất có thể được lưu trữ ở nhiều định dạng khác nhau như:

• Bảng tính Excel: Dễ dàng sử dụng và phân tích.
• CSV: Dễ dàng chia sẻ và nhập vào các hệ thống khác.
• JSON: Dễ dàng xử lý bằng các công cụ lập trình.
• Cơ sở dữ liệu: Lưu trữ và truy vấn dữ liệu hiệu quả.

– Tiếp theo, Web scraper sẽ lưu trữ dữ liệu bằng cách sử dụng các thư viện phù hợp để lưu trữ dữ liệu vào định dạng đã chọn.

Ngoài 3 bước chính trên, web scraping có thể sử dụng các kỹ thuật khác như:

• Proxy: Che giấu địa chỉ IP của web scraper để tránh bị chặn.
• Captcha solving: Giải captcha để truy cập trang web.
• JavaScript rendering: Kết xuất JavaScript để truy cập dữ liệu được tạo động.

**Lưu ý:

• Web scraping có thể vi phạm điều khoản dịch vụ của một số trang web.
• Phương pháp thu thập dữ liệu này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của trang web.
• Các phương pháp thu thập dữ liệu web vẫn luôn có khả năng được sử dụng cho mục đích xấu như thu thập dữ liệu cá nhân trái phép.

Xem qua cách thức hoạt động này có thể bạn vẫn chưa thực sự hiểu về cách thức hoạt động của Web scraper. Vậy hãy cùng theo dõi ví dụ sau đây nhé.

*Ví dụ: Giả sử bạn muốn thu thập giá cả của iPhone 15 Pro Max từ các trang web thương mại điện tử.

Đầu tiên, Web Scraper sẽ truy cập trang web.

• Web Scraper gửi yêu cầu HTTP đến trang web bán iPhone 15 Pro Max.
• Yêu cầu bao gồm URL trang web, phương thức GET, header và body.
• Trang web trả về phản hồi HTTP bao gồm mã trạng thái 200, header và nội dung HTML của trang web.

Tiếp theo đến trích xuất dữ liệu. Để trích xuất dữ liệu, Web Scraper sử dụng các công cụ sau:

• Thư viện HTML để phân tích cú pháp nội dung HTML.
• XPath hoặc CSS selectors để xác định vị trí của các phần dữ liệu như tên sản phẩm, giá, hình ảnh.
• Biểu thức chính quy để trích xuất dữ liệu từ các phần nội dung HTML đã được xác định.

Cuối cùng, Web scraper sẽ thực hiện bước lưu trữ dữ liệu đã thu thập được để bạn có thể theo dõi. Dữ liệu được trích xuất được lưu trữ vào bảng tính Excel, CSV, JSON hoặc cơ sở dữ liệu.

Ứng dụng của Web Scrapers

Web scraping có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

1. Quét danh sách bất động sản

Nhiều đại lý bất động sản sử dụng công cụ tìm kiếm trên web để xây dựng cơ sở dữ liệu về các tài sản có sẵn để bán hoặc cho thuê.

*Ví dụ: Một đại lý bất động sản sẽ thu thập danh sách MLS để tạo một API tự động cung cấp thông tin này cho trang web của họ. Điều này cho phép họ đóng vai trò là đại lý của cơ sở kinh doanh khi ai đó phát hiện ra quảng cáo trên trang web của họ. Hầu hết danh sách trên các trang web Bất động sản đều được tạo tự động bằng API.

2. Thống kê insight và thông tin cụ thể về ngành đó

Nhiều doanh nghiệp sử dụng tính năng web scraping để tạo các tập dữ liệu lớn và trích xuất thông tin cụ thể theo ngành từ chúng. Sau đó, các công ty này có thể cung cấp quyền truy cập vào những insight đó cho các doanh nghiệp trong các ngành liên quan.

*Ví dụ: Một công ty có thể thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu liên quan đến giá dầu, xuất khẩu và nhập khẩu để bán những thông tin đã thu thập được cho các công ty dầu mỏ trên toàn thế giới.

3. So sánh các trang web mua sắm

Một số trang web và chương trình có thể cho phép bạn dễ dàng so sánh giá của cùng một mặt hàng giữa nhiều người bán. Các trang web này sử dụng công cụ web scraping  để thu thập dữ liệu sản phẩm và giá cả từ mỗi người bán hàng ngày. Điều này cho phép họ cung cấp cho người dùng dữ liệu so sánh cần thiết.

4. Tạo lead khách hàng tiềm năng

Tạo lead khách hàng tiềm năng là một cách sử dụng web scraping rất phổ biến. Phương pháp này phổ biến đến nhiều trang web đã phát triển một hướng dẫn toàn diện về cách sử dụng tính năng web scraping để tạo khách hàng tiềm năng.

Tóm lại, web scraping được sử dụng bởi nhiều doanh nghiệp nhằm mục đích thu thập thông tin liên lạc về khách hàng hay đối tác tiềm năng. Điều này rất phổ biến trong môi trường B2B, nơi mà những khách hàng doanh nghiệp lớn sẽ đăng tải các thông tin của họ công khai để quảng bá. Các công ty khác cũng sẽ được lợi khi nhận được những thông tin đó mà không mất quá nhiều thời gian.

Web Scraping có hợp pháp không?

Nhìn chung, web scraping vẫn là một hình thức hợp pháp dành cho những doanh nghiệp hay cá nhân mong muốn sử dụng với mục đích tốt và không vi phạm pháp luật hay các điều khoản sử dụng đã được quy định trước.

Tuy nhiên, không may là vẫn còn có những kẻ xấu có mục đích lợi dụng công nghệ này để truy cập vào dữ liệu người dùng để ăn cắp thông tin hay lạm dụng bản quyền thương hiệu để biến dữ liệu đó thành của mình. Như thế sẽ được xem là bất hợp pháp và có thể bị phạt bởi các quốc gia có những điều khoản trừng phạt cụ thể.

Làm sao để ngăn chặn Website của mình bị thu thập thông tin?

Vậy làm thế nào nếu như đến một ngày bạn phát hiện rằng website của mình chính là nạn nhân của việc thu thập thông tin trái phép từ một kẻ xấu khác? Sau đây là các hướng dẫn ngăn chặn website của bạn bị scrapped (thu thập thông tin) mà bạn có thể tham khảo:

1. Sử dụng các kỹ thuật chống Scraping

• Captcha: Sử dụng captcha để ngăn chặn bot truy cập tự động vào website của bạn.
• Honeypots: Thêm các honeypot (thành phần ẩn) vào website của bạn để phát hiện bot.
• Javascript: Sử dụng Javascript để làm cho việc scraping dữ liệu trở nên khó khăn hơn.
• Xác thực người dùng: Yêu cầu người dùng đăng nhập trước khi truy cập vào một số phần của website.

2. Giám sát Website chặt chẽ

• Sử dụng các công cụ giám sát: Sử dụng các công cụ giám sát để theo dõi hoạt động trên website của bạn và phát hiện các hoạt động scraping.
• Phân tích nhật ký truy cập: Phân tích nhật ký truy cập để tìm kiếm các mẫu truy cập bất thường có thể là dấu hiệu của scraping.

3. Khóa IP

• Khóa các IP có hoạt động scraping: Khóa các IP được xác định là có hoạt động scraping.
• Sử dụng dịch vụ bảo mật IP: Sử dụng dịch vụ bảo mật IP để bảo vệ website của bạn khỏi các bot độc hại.

4. Sử dụng các biện pháp pháp lý

• Gửi yêu cầu gỡ bỏ DMCA (Digital Millennium Copyright Act – Đạo luật bản quyền thiên niên kỷ kỹ thuật số): Gửi yêu cầu gỡ bỏ DMCA cho các trang web đang scraping nội dung của bạn.
• Khởi kiện vi phạm bản quyền: Khởi kiện vi phạm bản quyền đối với các trang web đang scraping nội dung của bạn.

**Lưu ý:

• Việc ngăn chặn web scraping có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.
• Cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng các biện pháp ngăn chặn web scraping.

Lời kết

Bài viết trên đây đã tổng quát lại những thông tin mà doanh nghiệp cần lưu ý về Web scraping là gì. Tuy nhiên, bạn cần dùng web scraping có trách nhiệm, tuân thủ luật pháp và đạo đức, đồng thời cân nhắc đến tác động của nó đến website và người dùng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp, quý doanh nghiệp hãy để lại Comment bên dưới bài viết này thì sẽ được đội ngũ kỹ thuật giải đáp mọi thông tin chi tiết.